1 00:00:06,000 --> 00:00:12,074 Do you want subtitles for any video? -=[ ai.OpenSubtitles.com ]=- 2 00:00:13,013 --> 00:00:17,267 Đắm chìm vào thế giới vượt xa trí tưởng tượng 3 00:00:18,894 --> 00:00:21,730 nơi mà cá biết bay... 4 00:00:25,108 --> 00:00:27,528 thằn lằn đi trên mặt nước, 5 00:00:29,238 --> 00:00:32,323 khỉ sử dụng thành thạo công cụ 6 00:00:33,951 --> 00:00:37,371 và ếch tàng hình giữa thanh thiên bạch nhật. 7 00:00:40,082 --> 00:00:43,544 Động vật làm được những điều khôn ngoan nhất... 8 00:00:47,130 --> 00:00:49,383 xuyên suốt mọi giai đoạn trong đời chúng. 9 00:00:50,551 --> 00:00:52,302 Từ rời khỏi tổ ấm... 10 00:00:55,097 --> 00:00:56,765 đến nuôi dưỡng gia đình. 11 00:00:59,768 --> 00:01:01,311 Từ kiếm ăn... 12 00:01:03,522 --> 00:01:05,147 đến kết bạn. 13 00:01:09,111 --> 00:01:13,198 Chúng tìm ra những cách tài tình để sinh tồn 14 00:01:14,324 --> 00:01:16,368 bất chấp mọi bất trắc. 15 00:01:19,329 --> 00:01:24,501 Chào mừng đến với Bí Ẩn Về Thế Giới Động Vật. 16 00:01:25,294 --> 00:01:31,300 BÍ ẨN VỀ THẾ GIỚI ĐỘNG VẬT 17 00:01:31,884 --> 00:01:33,134 {\an8}DẪN CHUYỆN HUGH BONNEVILLE 18 00:01:33,135 --> 00:01:35,345 {\an8}Một mỏm đá nhô ở Kenya. 19 00:01:37,723 --> 00:01:41,685 Ngôi nhà của đàn khỉ đầu chó olive 130 con. 20 00:01:47,357 --> 00:01:49,401 Đây là con đực đầu đàn. 21 00:01:50,402 --> 00:01:52,905 Nó đã tranh đấu dữ dội để có được địa vị này. 22 00:01:53,906 --> 00:01:56,074 Nhưng đây là công việc có sự đòi hỏi rất cao 23 00:01:56,992 --> 00:01:58,911 và nó đã bắt đầu có tuổi. 24 00:02:05,709 --> 00:02:09,712 Một con đực trẻ hơn cảm thấy thời điểm đã chín muồi 25 00:02:09,713 --> 00:02:12,257 để thách đấu giành vị trí của nó. 26 00:02:44,623 --> 00:02:47,334 Con khỉ đầu chó già hơn chấp nhận việc nó đã thua cuộc... 27 00:02:50,629 --> 00:02:51,964 và rút lui. 28 00:02:57,636 --> 00:03:00,556 Sống một mình, nó dễ trở thành mục tiêu của thú săn mồi. 29 00:03:06,728 --> 00:03:11,066 Để giữ an toàn, nó phải tìm cho mình một vai trò mới trong đàn khỉ. 30 00:03:19,658 --> 00:03:24,037 Trong khi kẻ kế nhiệm trẻ trung hưởng lợi ích của khỉ đầu đàn... 31 00:03:26,623 --> 00:03:31,920 con khỉ già phát hiện một cơ hội để được quay lại trung tâm đàn khỉ. 32 00:03:45,017 --> 00:03:48,645 Thật bất ngờ, con khỉ sơ sinh này lại là chìa khóa. 33 00:03:52,608 --> 00:03:57,404 Một cái ngáp che răng lại cho thấy nó không có ý đồ xấu. 34 00:04:01,325 --> 00:04:03,911 Kế hoạch của nó đang dần được thực hiện. 35 00:04:10,250 --> 00:04:15,047 Con đực đầu đàn mới lên không hài lòng với việc nó ở gần đến vậy... 36 00:04:17,048 --> 00:04:20,969 nhưng kẻ lão làng này biết chính xác nó đang làm gì. 37 00:04:24,556 --> 00:04:29,394 Những con cái coi sự hung hăng của con đực đầu đàn là mối đe dọa với con non. 38 00:04:31,939 --> 00:04:33,106 Nhe răng ra 39 00:04:34,650 --> 00:04:36,485 và rướn lông mày lên 40 00:04:37,611 --> 00:04:40,989 thể hiện rõ là chúng sẽ không để yên. 41 00:04:43,116 --> 00:04:46,662 Lần này, đến lượt con đầu đàn phải lùi bước... 42 00:04:48,872 --> 00:04:53,252 để yên cho con đực già lọc lõi và con non. 43 00:04:56,380 --> 00:05:02,803 Dần dần, con khỉ già trở thành hình tượng người ông nhân từ. 44 00:05:12,104 --> 00:05:13,188 Trông nom... 45 00:05:15,190 --> 00:05:17,359 và dạy dỗ đám khỉ con. 46 00:05:21,029 --> 00:05:23,866 Nó không còn khỏe như thời trai tráng... 47 00:05:25,576 --> 00:05:30,414 nhưng khôn ngoan và vẫn còn nhiều thứ để đóng góp cho đàn khỉ. 48 00:05:37,337 --> 00:05:41,216 Bước vào tuổi già có thể là thời điểm cho khởi đầu mới. 49 00:05:42,467 --> 00:05:45,219 Thanh xuân ra đi nhưng đổi lại là kiến thức, 50 00:05:45,220 --> 00:05:49,308 trách nhiệm và những phần thưởng lớn lao. 51 00:05:53,979 --> 00:05:57,858 KHI TUỔI GIÀ ĐẾN 52 00:06:01,278 --> 00:06:03,572 Sa mạc cổ xưa nhất thế giới... 53 00:06:05,532 --> 00:06:07,367 sa mạc Namib ở châu Phi. 54 00:06:13,332 --> 00:06:16,877 Nước là thứ khó tìm ở đây. 55 00:06:24,635 --> 00:06:29,181 Con cái thuộc giống voi sa mạc này là con già nhất trong bầy. 56 00:06:31,433 --> 00:06:34,686 Trách nhiệm của nó là bảo vệ mạng sống của bầy. 57 00:06:36,980 --> 00:06:40,275 Chúng không thể sống quá bốn ngày mà không có nước uống. 58 00:06:44,488 --> 00:06:50,285 Nên nó dẫn cả bầy đến nơi duy nhất có nước quanh năm trong phạm vi 16 km. 59 00:06:59,670 --> 00:07:04,633 Nhưng kinh nghiệm mách bảo nó có gì đó không ổn. 60 00:07:05,801 --> 00:07:07,636 Nước bị nhiễm bẩn. 61 00:07:10,264 --> 00:07:13,141 Nếu uống nước ở đây, chúng có nguy cơ mắc bệnh. 62 00:07:15,936 --> 00:07:18,772 Nó phải tìm nước ở nơi khác. 63 00:07:23,277 --> 00:07:27,531 Càng đi lâu, chúng càng mất nước. 64 00:07:31,702 --> 00:07:34,830 Nhưng con voi già này còn con át chủ bài chưa tung ra. 65 00:07:39,251 --> 00:07:42,296 Nó có trí nhớ thuộc dạng tốt nhất trong các loài động vật, 66 00:07:43,255 --> 00:07:44,965 và vận dụng trí nhớ... 67 00:07:47,009 --> 00:07:50,929 nó nhớ lại mọi đặc điểm của khu vực này 68 00:07:52,055 --> 00:07:55,058 và lập ra một bản đồ trong đầu 69 00:07:56,476 --> 00:08:00,063 để tìm được đường ngắn nhất đi qua sa mạc. 70 00:08:07,738 --> 00:08:09,990 Ở đây, các bụi cây xanh tốt. 71 00:08:11,241 --> 00:08:13,911 Nó biết nước hẳn phải ở gần đây. 72 00:08:15,454 --> 00:08:17,915 Nhưng lòng sông khô hạn. 73 00:08:21,502 --> 00:08:24,671 Con nhỏ nhất trong bầy đã khát đến cùng cực. 74 00:08:31,470 --> 00:08:35,390 Sử dụng khứu giác nhạy nhất trong mọi loài động vật có vú trên bộ, 75 00:08:36,433 --> 00:08:38,352 nó biến thành thám tử. 76 00:08:43,190 --> 00:08:46,693 Và làm một điều thực sự phi thường. 77 00:08:49,613 --> 00:08:50,822 Nó đào... 78 00:08:53,367 --> 00:08:54,868 sâu xuống 1,2 mét, 79 00:08:56,036 --> 00:08:58,705 cho đến khi tìm thấy... 80 00:09:01,917 --> 00:09:03,335 nước ngọt. 81 00:09:06,797 --> 00:09:08,257 Đủ an toàn để uống. 82 00:09:10,008 --> 00:09:12,928 Những con còn lại trong bầy làm theo nó. 83 00:09:19,142 --> 00:09:23,105 Và có đủ nước để uống thỏa thuê, đến tận 181 lít mỗi con. 84 00:09:27,192 --> 00:09:31,822 Kiến thức vô song của nó về sa mạc này đã cứu bầy voi. 85 00:09:40,998 --> 00:09:43,500 Bước vào tuổi già có lúc rất khó khăn. 86 00:09:47,880 --> 00:09:51,258 Nhưng với một số loài, nó đánh dấu cho một sự lột xác. 87 00:09:55,429 --> 00:09:56,972 Rặng đá ngầm Ca-ri-bê. 88 00:10:02,352 --> 00:10:07,357 Con cái ba tuổi thuộc giống cá mó này là con lớn tuổi nhất trong đàn của nó. 89 00:10:15,908 --> 00:10:21,079 Mỗi ngày, nó và các con cái khác đến thăm cây san hô cành dương này. 90 00:10:23,832 --> 00:10:26,877 Đó là nhà của con cá mó đực duy nhất trong rặng đá ngầm. 91 00:10:28,045 --> 00:10:32,883 Tên của loài này được đặt theo màu sắc của nó, cá mó đầu xanh. 92 00:10:37,012 --> 00:10:39,932 Nó thụ tinh cho trứng của mọi con cái ở đây. 93 00:10:45,729 --> 00:10:48,565 Và con già nhất luôn xếp hàng đầu tiên. 94 00:11:00,035 --> 00:11:04,998 Nhưng ở đại dương, môi trường sống có thể thay đổi rất nhanh. 95 00:11:13,090 --> 00:11:17,761 Và ngày hôm sau, khi con cá mó già bơi đến nơi giao phối, 96 00:11:18,804 --> 00:11:22,099 con đực đã biến mất. 97 00:11:23,976 --> 00:11:28,313 Không có con đực trong rặng đá ngầm, các con cái không thể sinh sản. 98 00:11:32,025 --> 00:11:36,905 Chỉ trong vài phút, con cái già phản ứng bằng một giải pháp đặc biệt. 99 00:11:41,910 --> 00:11:45,289 Nó ngừng sản sinh hormone estrogen của giống cái... 100 00:11:49,251 --> 00:11:51,837 và vảy của nó bắt đầu đổi màu. 101 00:11:53,797 --> 00:11:56,508 Nó trở nên hung hăng hơn. 102 00:12:04,099 --> 00:12:07,561 Cơ thể của nó bắt đầu âm thầm thay hình đổi dạng. 103 00:12:13,984 --> 00:12:18,322 Và ngày qua ngày, khác biệt càng trở nên rõ ràng hơn. 104 00:12:22,576 --> 00:12:26,997 Sau ba tuần, nó đã hoàn thành việc biến hình. 105 00:12:29,499 --> 00:12:33,837 Nó đã biến thành con đực. 106 00:12:42,763 --> 00:12:47,267 Bằng cách chặn hormone giống cái và sản xuất hormone giống đực, 107 00:12:47,851 --> 00:12:52,564 con cá già thông minh này đã chuyển đổi giới tính. 108 00:12:53,941 --> 00:12:55,525 Trong vai trò con đực mới, 109 00:12:55,526 --> 00:13:01,532 giờ nó sẽ thụ tinh cho tất cả trứng cá mó sản sinh ra trong rặng đá ngầm này. 110 00:13:07,329 --> 00:13:10,832 Với một số loài, làm mới mình ở tuổi xế chiều là việc dễ dàng. 111 00:13:14,461 --> 00:13:18,131 Nhưng với những loài khác, đó là một quá trình dài và gian khổ. 112 00:13:24,221 --> 00:13:26,723 Một con rùa khổng lồ Galápagos. 113 00:13:27,307 --> 00:13:30,394 Một trong những loài động vật cổ xưa nhất trên trái đất. 114 00:13:33,063 --> 00:13:34,940 Ở cái tuổi 150, 115 00:13:36,358 --> 00:13:38,443 nó đang bước vào giai đoạn hoàng kim của cuộc đời. 116 00:13:45,826 --> 00:13:47,327 Nó vẫn đang phát triển... 117 00:13:50,038 --> 00:13:53,792 nên phải ăn rất nhiều cỏ có hàm lượng dinh dưỡng cao. 118 00:13:57,838 --> 00:14:01,091 Nhưng mùa khô đang tới rất nhanh. 119 00:14:04,136 --> 00:14:08,682 Và thực phẩm ở đây sẽ sớm héo tàn. 120 00:14:11,310 --> 00:14:13,561 Với sự từng trải của mình, 121 00:14:13,562 --> 00:14:16,732 nó biết chính xác phải làm gì. 122 00:14:19,776 --> 00:14:24,531 Vùng cao nguyên núi lửa đem đến môi trường giàu dinh dưỡng suốt cả năm. 123 00:14:27,159 --> 00:14:30,828 Vấn đề là, nó ở sâu gần mười cây số trong đất liền 124 00:14:30,829 --> 00:14:33,665 và ở độ cao 381 mét. 125 00:14:34,208 --> 00:14:36,668 Bằng với độ cao của tòa nhà Empire State. 126 00:14:39,796 --> 00:14:42,841 Đó sẽ là chuyến di cư vĩ đại. 127 00:14:47,888 --> 00:14:50,766 Mặc dù nó diễn ra rất chậm. 128 00:14:59,316 --> 00:15:03,737 Bất ngờ thay, tuổi già lại là chìa khóa đem lại thành công cho nó. 129 00:15:14,665 --> 00:15:17,959 Kích thước lớn giúp nó vượt qua được những chướng ngại 130 00:15:17,960 --> 00:15:21,547 mà những con rùa trẻ và nhỏ con hơn phải bó tay. 131 00:15:29,388 --> 00:15:30,639 Sau một tháng... 132 00:15:34,643 --> 00:15:36,144 nó đến nơi. 133 00:15:41,775 --> 00:15:44,611 Miền đất hứa của loài rùa. 134 00:15:52,536 --> 00:15:58,125 Một chuyến nghỉ dưỡng theo mùa cho cư dân lớn và già nhất trên hòn đảo này. 135 00:16:00,419 --> 00:16:03,880 Sương trên núi đảm bảo thực phẩm giàu dinh dưỡng 136 00:16:03,881 --> 00:16:06,508 kể cả trong những tháng khô nhất. 137 00:16:12,139 --> 00:16:15,309 Bằng việc leo núi mỗi năm một lần, nó sẽ phát triển mạnh mẽ... 138 00:16:17,436 --> 00:16:21,440 dù đã gần đến sinh nhật 200 tuổi. 139 00:16:30,407 --> 00:16:33,452 Ngày càng khỏe mạnh hơn. 140 00:16:37,414 --> 00:16:41,960 Tuổi xế chiều thật sự sẽ là những năm đẹp nhất đời nó. 141 00:16:45,214 --> 00:16:46,840 Và khi mùa đông đến, 142 00:16:47,466 --> 00:16:51,428 nó sẽ bước vào hành trình dài và chậm rãi về lại bờ biển. 143 00:16:56,391 --> 00:16:59,895 Bí quyết trẻ mãi không già có lẽ sẽ tiếp tục lẩn tránh chúng ta... 144 00:17:02,189 --> 00:17:04,397 nhưng ở biên giới Canada này, 145 00:17:04,398 --> 00:17:09,946 một loài động vật đã tìm được cách chặn đứng hoàn toàn quá trình lão hóa. 146 00:17:15,993 --> 00:17:18,997 Đây là sâu bướm vua. 147 00:17:20,332 --> 00:17:23,544 Nó ngấu nghiến loại lá cây duy nhất nó ăn được. 148 00:17:25,628 --> 00:17:26,713 Cây bông tai. 149 00:17:31,844 --> 00:17:33,470 Và nó sẽ chỉ dừng lại 150 00:17:34,429 --> 00:17:38,725 khi đạt kích thước gấp 2.000 lần so với ban đầu. 151 00:17:46,859 --> 00:17:48,652 Rồi nó biến hình... 152 00:17:52,322 --> 00:17:54,283 thành một con bướm. 153 00:17:59,830 --> 00:18:01,665 Nhưng mùa đông đang đến. 154 00:18:02,541 --> 00:18:06,879 Thời tiết ở cực bắc này sẽ quá lạnh và ẩm ướt với nó. 155 00:18:08,922 --> 00:18:11,758 Nhiệt độ băng giá có thể kéo dài vài tháng. 156 00:18:13,010 --> 00:18:16,305 Đa số bướm vua chỉ sống được vài tuần. 157 00:18:19,474 --> 00:18:22,811 Nên nó làm một điều cực kỳ ấn tượng. 158 00:18:25,939 --> 00:18:28,942 Nó chặn sự sản xuất của một hormone... 159 00:18:32,613 --> 00:18:33,989 qua đó... 160 00:18:35,991 --> 00:18:39,244 làm chậm quá trình lão hóa. 161 00:18:44,625 --> 00:18:49,254 Rồi bay hơn 4.000 cây số về phía nam... 162 00:18:51,715 --> 00:18:54,467 để nhập bọn cùng hàng triệu con bướm vua khác 163 00:18:54,468 --> 00:18:58,805 để trú ẩn trong môi trường ấm áp và khô hơn của rừng gỗ linh sam. 164 00:19:07,689 --> 00:19:09,983 Đàn bướm túm tụm vào nhau. 165 00:19:12,611 --> 00:19:16,698 Nó chỉ giữ lại hoạt động của những bộ phận hỗ trợ sự sống thiết yếu nhất. 166 00:19:24,665 --> 00:19:27,417 Bốn tháng sau, khi mùa xuân đến, 167 00:19:28,001 --> 00:19:29,753 nó bay lên trời... 168 00:19:31,588 --> 00:19:33,215 và trở về phương bắc... 169 00:19:36,468 --> 00:19:39,805 để đi tìm những cây bông tai mới. 170 00:19:44,768 --> 00:19:49,690 Nó kích hoạt lại hormone và bắt đầu lão hóa bình thường. 171 00:19:51,817 --> 00:19:55,028 Giờ nó đã sẵn sàng sinh sản. 172 00:19:58,782 --> 00:20:03,579 Kế sách khéo léo này giúp nó sống lâu hơn nhiều so với trung bình của bướm vua. 173 00:20:05,080 --> 00:20:09,626 Tương đương với con người chúng ta sống đến hơn 500 tuổi. 174 00:20:18,260 --> 00:20:21,513 Tuổi tác không phải rào cản cho những thay đổi triệt để. 175 00:20:22,973 --> 00:20:27,519 Bằng kinh nghiệm, ta có thể vượt qua mọi thử thách cuộc sống đem tới. 176 00:20:32,774 --> 00:20:34,735 Khi có đủ sự dày dạn để thích nghi... 177 00:20:38,906 --> 00:20:43,076 tuổi xế chiều là thời điểm để vươn mình... 178 00:20:45,287 --> 00:20:47,206 và bay cao. 179 00:20:55,547 --> 00:20:58,884 HẬU TRƯỜNG BÍ ẨN VỀ THẾ GIỚI ĐỘNG VẬT 180 00:21:00,344 --> 00:21:03,387 Đi tìm cảnh một gia đình voi sa mạc đi đào nước 181 00:21:03,388 --> 00:21:08,519 ở sa mạc mênh mông phía tây bắc Namibia là thử thách cực lớn. 182 00:21:11,605 --> 00:21:14,857 Nên đội quay nhờ đến người dẫn đường Rayne Brehem, 183 00:21:14,858 --> 00:21:17,944 người hiểu về nơi này không kém động vật là mấy. 184 00:21:17,945 --> 00:21:21,697 Từ khi là đứa trẻ ba tuổi, tôi đã hay ra những dòng sông này, 185 00:21:21,698 --> 00:21:24,618 chơi với cát và giờ cát đã chảy trong huyết quản của tôi. 186 00:21:25,369 --> 00:21:26,911 Thật may mắn, 187 00:21:26,912 --> 00:21:30,332 vì cát ở sa mạc Namib luôn di chuyển. 188 00:21:32,251 --> 00:21:33,459 {\an8}TRỢ LÝ SẢN XUẤT 189 00:21:33,460 --> 00:21:36,295 {\an8}Gió rất lớn và nhiều bụi, nghĩa là xe bị rung lắc, 190 00:21:36,296 --> 00:21:38,548 ống kính bị bụi phủ 191 00:21:38,549 --> 00:21:42,177 và chúng tôi hít phải cả cân bụi mỗi giây. 192 00:21:43,428 --> 00:21:48,141 Cát bay nghĩa là mỗi ngày, việc tìm dấu vết phải bắt đầu lại. 193 00:21:48,684 --> 00:21:51,978 Vào buổi sáng, ta phải tìm những đường sắc nét nhất. 194 00:21:51,979 --> 00:21:56,607 Ở cuối đường đi, dấu vết sẽ luôn rõ ràng, sắc nét 195 00:21:56,608 --> 00:22:01,487 còn ở đầu đường đi thì vết sẽ bị rê hoặc giật 196 00:22:01,488 --> 00:22:04,074 giúp ta nhận thấy hướng đi của chúng. 197 00:22:05,701 --> 00:22:08,829 Khi đã biết lũ voi đang đi hướng nào, 198 00:22:09,746 --> 00:22:11,915 đội quay cố gắng bắt kịp chúng. 199 00:22:15,127 --> 00:22:17,588 Nhưng ai đang đuổi theo ai chứ? 200 00:22:18,755 --> 00:22:21,090 Tôi thấy có thêm dấu chân đè lên dấu lốp xe của ta. 201 00:22:21,091 --> 00:22:26,053 Nên tôi nghĩ khi chúng ta rẽ ở chỗ này, chúng đã rẽ qua rồi, 202 00:22:26,054 --> 00:22:28,557 thành ra đuổi nhau vòng tròn. 203 00:22:29,808 --> 00:22:34,396 Trên đường đi, Rayne nhận thấy thay đổi trong dấu chân. 204 00:22:35,480 --> 00:22:37,440 Khi đến gần nguồn nước, 205 00:22:37,441 --> 00:22:40,026 ta rất hay thấy chúng đi thành một hàng 206 00:22:40,027 --> 00:22:41,277 vì chúng đang vội. 207 00:22:41,278 --> 00:22:43,572 Chúng đã xác định rõ phải đi đâu. 208 00:22:44,198 --> 00:22:45,573 Lũ voi càng gần đến nguồn nước, 209 00:22:45,574 --> 00:22:47,409 đội quay càng phải tìm ra chúng nhanh, 210 00:22:48,744 --> 00:22:50,412 và cách tốt nhất để làm điều đó... 211 00:22:53,749 --> 00:22:56,126 là đưa con mắt lên trời. 212 00:22:58,795 --> 00:23:00,339 Khi đã định vị được lũ voi, 213 00:23:01,548 --> 00:23:05,219 họ phải hối hả vào vị trí trước khi chúng đào nước. 214 00:23:15,145 --> 00:23:17,688 Nó đang đào. Đó là lần đầu tiên chúng tôi nhìn thấy. 215 00:23:17,689 --> 00:23:19,316 Tuyệt quá. 216 00:23:20,901 --> 00:23:23,654 Con voi già không chỉ đào, 217 00:23:24,446 --> 00:23:27,323 nó còn dạy những kỹ năng giúp sinh tồn 218 00:23:27,324 --> 00:23:28,533 cho con trẻ. 219 00:23:28,534 --> 00:23:30,786 Vẩy nước đi. Ta muốn có vẩy nước. 220 00:23:33,372 --> 00:23:34,748 Đẹp thật đấy. 221 00:23:35,791 --> 00:23:38,084 Sự kết hợp giữa chuyên môn của Rayne 222 00:23:38,085 --> 00:23:39,670 và công nghệ hiện đại... 223 00:23:41,088 --> 00:23:43,297 đã giúp hé lộ bí quyết 224 00:23:43,298 --> 00:23:48,136 của một trong những loài động vật cổ xưa và khôn ngoan nhất thế giới. 225 00:24:46,570 --> 00:24:48,572 Biên dịch: TH 226 00:24:49,305 --> 00:25:49,547 Watch Online Movies and Series for FREE www.osdb.link/lm