Sgt Pepper's Musical Revolution with Howard Goodall

1 00:00:02,467 --> 00:00:07,811 Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band. Take 1. 2 00:00:11,430 --> 00:00:14,930 Op 1 juni 1967 kwam er een plaat uit... 3 00:00:15,117 --> 00:00:19,501 die de regels van het popalbum drastisch veranderde. 4 00:00:19,757 --> 00:00:24,461 Dat album was The Beatles' Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band. 5 00:00:32,903 --> 00:00:37,403 Sgt. Pepper werd alom gezien als een revolutionaire plaat. 6 00:00:37,528 --> 00:00:40,728 Zoiets was nog nooit vertoond. 7 00:00:42,000 --> 00:00:48,074 Promoot uw product of merk hier contact www.OpenSubtitles.org vandaag nog 8 00:00:50,177 --> 00:00:55,161 De hoes kostte een vermogen en was een kunstwerk op zich. 9 00:00:55,463 --> 00:01:00,535 Voor het eerst in de popgeschiedenis waren de teksten op de hoes afgedrukt. 10 00:01:05,903 --> 00:01:11,603 Het album reflecteert de tijdgeest en werd de soundtrack van de 1967 Summer of Love. 11 00:01:13,083 --> 00:01:15,783 De muziek was psychedelisch en visionair. 12 00:01:16,757 --> 00:01:18,737 Althans, gedeeltelijk. 13 00:01:20,237 --> 00:01:25,003 Opvallend is dat het album gegrond is op de realiteit... 14 00:01:25,150 --> 00:01:27,550 niet op een hippie fantasiewereld. 15 00:01:30,410 --> 00:01:34,358 Ongeveer de helft van de dertien songs is geïnspireerd... 16 00:01:34,537 --> 00:01:38,105 op krantenartikelen, afbeeldingen of alledaagse gebeurtenissen. 17 00:01:43,930 --> 00:01:48,066 Lovely Rita is gericht aan een jonge vrouw die Paul een parkeerboete uitschrijft. 18 00:01:48,320 --> 00:01:52,732 Hij is niet boos op haar, maar probeert haar een beetje te versieren. 19 00:01:57,790 --> 00:01:59,990 Een reclamespotje voor cornflakes... 20 00:02:00,150 --> 00:02:04,102 inspireerde John tot schamper commentaar op het burgerlijke huwelijksleven: 21 00:02:04,223 --> 00:02:06,423 Good Morning, Good Morning. 22 00:02:15,217 --> 00:02:18,545 De verschillende persoonlijkheden qua songschrijven, vullen elkaar aan. 23 00:02:19,197 --> 00:02:23,681 In Getting Better wordt Pauls optimistische boodschap... 24 00:02:26,537 --> 00:02:30,693 schalks ondergraven door Johns Can't Get No Worse. 25 00:02:37,830 --> 00:02:43,563 Een van de bekendste songs werd opgenomen toen Pauls vader 64 was geworden. 26 00:02:48,350 --> 00:02:51,317 Die grote variëteit aan thema's... 27 00:02:51,440 --> 00:02:56,324 wordt ondersteund door een enorme bandbreedte aan muzikale invloeden. 28 00:02:57,150 --> 00:03:00,022 Het album mag dan beginnen met eigentijdse stevige rock... 29 00:03:00,243 --> 00:03:03,043 maar dan hoor je invloeden van folk, brassband... 30 00:03:03,223 --> 00:03:06,999 klassieke muziek, vaudeville en muziek van andere culturen. 31 00:03:10,383 --> 00:03:15,855 En dat maakt Sgt. Pepper zo vernieuwend: alle stijlen komen aan bod. 32 00:03:16,063 --> 00:03:19,535 Daarom had het zo'n invloed op latere muzikanten... 33 00:03:19,817 --> 00:03:23,217 de pure muzikale ambitie en reikwijdte. 34 00:03:25,930 --> 00:03:29,097 Met behulp van nieuwe studiotechnieken 35 00:03:29,263 --> 00:03:35,339 creëerden The Beatles een ongeziene kaleidoscoop van geluid. 36 00:03:38,670 --> 00:03:42,537 Elk nummer is vernieuwend en verrassend. 37 00:03:42,777 --> 00:03:45,477 Ik neem maar enkele nummers onder de loep... 38 00:03:45,590 --> 00:03:52,806 die songs die het muzikale vernuft van The Beatles het best weergeven. 39 00:03:57,157 --> 00:04:00,785 Dat doe ik aan de hand van nooit gehoorde fragmenten... 40 00:04:01,010 --> 00:04:03,743 door de originele mastertapes te ontrafelen... 41 00:04:03,903 --> 00:04:07,837 en de studiogesprekken af te luisteren. 42 00:04:09,103 --> 00:04:11,103 Dit keer midden in de song. 43 00:04:12,297 --> 00:04:14,897 Ik moest er zelf om lachen. 44 00:04:19,243 --> 00:04:22,210 Het verhaal van Sgt. Pepper begint... 45 00:04:22,343 --> 00:04:26,243 met een belangrijke beslissing in augustus 1966. 46 00:04:33,517 --> 00:04:36,083 Na drie jaar van wereldtournees... 47 00:04:36,350 --> 00:04:41,038 was de lol eraf voor The Beatles. Niemand hoorde meer wat ze speelden. 48 00:04:41,250 --> 00:04:44,258 Ze hadden er genoeg van en stopten met touren. 49 00:04:46,137 --> 00:04:47,657 Het lijkt waanzin. 50 00:04:47,857 --> 00:04:51,157 Een popgroep moet live spelen... 51 00:04:51,330 --> 00:04:55,298 zodat het publiek hun snel en goedkoop opgenomen platen koopt. 52 00:04:57,450 --> 00:04:59,490 Paul, heb je even? 53 00:04:59,737 --> 00:05:04,733 Het gaat bergaf. We kunnen ons niet verder ontwikkelen als niemand ons hoort. 54 00:05:05,037 --> 00:05:07,903 Optreden wordt alsmaar moeilijker. 55 00:05:08,097 --> 00:05:10,697 Je wilt niet meer omdat ze niet luisteren? 56 00:05:11,163 --> 00:05:15,731 We willen nog wel, maar als we onszelf niet meer kunnen horen... 57 00:05:15,920 --> 00:05:19,087 kunnen we niet beter worden. 58 00:05:19,510 --> 00:05:23,210 We willen beter worden door platen op te nemen. 59 00:05:24,403 --> 00:05:27,603 De opnamen beginnen in Abbey Road in november '66. 60 00:05:27,797 --> 00:05:31,141 Vijf maanden lang zullen The Beatles er werken. 61 00:05:31,383 --> 00:05:35,715 De muziek hoeft nu niet langer live gespeeld te kunnen worden. 62 00:05:36,030 --> 00:05:41,463 Samen met producer George Martin veranderen ze de studio in 'n geluidslab... 63 00:05:41,730 --> 00:05:45,786 waar ze de grenzen verleggen van de opnametechnologie. 64 00:05:46,357 --> 00:05:50,641 Ze creëren een geluid, laag na laag, track na track... 65 00:05:50,850 --> 00:05:52,230 instrument na instrument... 66 00:05:52,400 --> 00:05:56,696 een methode die de norm zal worden voor elke artiest ter wereld. 67 00:05:57,421 --> 00:06:00,921 Originele studio opname 68 00:06:01,160 --> 00:06:05,640 Ringo, hou het wat simpeler op het einde. Hou het bij een paar slagen 69 00:06:08,430 --> 00:06:11,097 Het moet overvloeien in het volgende. 70 00:06:13,720 --> 00:06:16,387 Ben je het zat om bij The Beatles te spelen? 71 00:06:16,527 --> 00:06:18,207 Nee, ik amuseer me enorm. 72 00:06:18,647 --> 00:06:22,355 Prettige kerst. Lang geleden. - Dank je, Ringo. 73 00:06:22,560 --> 00:06:24,400 Graag gedaan. - Ga je aan het werk? 74 00:06:24,817 --> 00:06:29,577 Ik ga 's kijken waar ze mee bezig zijn. Hopelijk is er thee. Dag. 75 00:06:30,503 --> 00:06:32,937 Er heerste absolute radiostilte. 76 00:06:33,117 --> 00:06:37,813 Niemand wist wat de populairste band ter werend van plan was. 77 00:06:39,757 --> 00:06:43,490 Zorg dat de basdrum lekker hard is. 78 00:06:45,697 --> 00:06:47,377 Was dat je bedoeling? 79 00:06:50,190 --> 00:06:52,270 Pas in februari '67... 80 00:06:52,397 --> 00:06:56,301 lieten The Beatles de wereld kennismaken met hun nieuwe sound. 81 00:06:56,510 --> 00:07:00,394 Ze brachten twee nummers uit van het Sgt. Pepperproject: 82 00:07:00,677 --> 00:07:03,443 Strawberry Fields Forever en Penny Lane. 83 00:07:03,717 --> 00:07:05,117 Take 1. 84 00:07:17,743 --> 00:07:21,843 Maar die nummers staan helemaal niet op het album... 85 00:07:22,157 --> 00:07:25,401 al had dat voor hetzelfde geld wel zo kunnen zijn. 86 00:07:25,657 --> 00:07:31,029 EMI en manager Brian Epstein wilden absoluut een nieuwe single uitbrengen. 87 00:07:31,237 --> 00:07:33,737 Dat was al weer zeven maanden geleden. 88 00:07:33,963 --> 00:07:35,543 In een vlaag van lichte paniek... 89 00:07:35,763 --> 00:07:40,307 brachten ze Strawberry Fields en Penny Lane uit als dubbele A-kant. 90 00:08:10,163 --> 00:08:13,623 In veel opzichten zijn Penny Lane en Strawberry Fields Forever... 91 00:08:13,777 --> 00:08:17,841 een wezenlijk onderdeel van het Sgt. Pepperproject. 92 00:08:18,110 --> 00:08:23,054 En niet alleen muzikaal. Ze geven het centrale thema van het album aan: 93 00:08:23,383 --> 00:08:24,703 de kindertijd. 94 00:08:27,703 --> 00:08:31,603 Definitieve versie 95 00:08:37,870 --> 00:08:42,402 Strawberry Fields Forever was de eerste song van de Sgt. Peppersessies. 96 00:08:42,783 --> 00:08:47,783 De titel verwijst naar een kindertehuis bij de plek waar Lennon opgroeide: 97 00:08:47,963 --> 00:08:49,423 Strawberry Field. 98 00:08:49,617 --> 00:08:53,993 Hij put uit zijn herinneringen aan het jaarlijkse tuinfeest... 99 00:08:54,197 --> 00:08:56,430 met de band van het Leger des Heils. 100 00:08:56,677 --> 00:09:01,221 En spelletjes in het verwilderde park, weg van het ouderlijke toezicht. 101 00:09:01,417 --> 00:09:04,483 Dit is de oorspronkelijke ijzeren toegangspoort. 102 00:09:12,843 --> 00:09:19,439 Het unieke, grootse nummer sloeg de wereld met stomheid. 103 00:09:19,763 --> 00:09:24,067 Z'n lef, het bizarre geluidsspectrum, de onorthodoxe structuur... 104 00:09:24,210 --> 00:09:27,846 de stilistische originaliteit blijven verbazen. 105 00:09:31,203 --> 00:09:36,371 Vanaf de pakkende openingsnoten, fluittonen die Paul speelt... 106 00:09:36,590 --> 00:09:41,578 op het toen nog onbekende keyboard: de mellotron, een soort sampler... 107 00:09:41,770 --> 00:09:44,670 begeven we ons op onbekend muzikaal terrein. 108 00:10:14,150 --> 00:10:17,650 De song mag dan de sfeer oproepen van een LSD-trip... 109 00:10:17,817 --> 00:10:19,297 maar daar gaat hij niet over. 110 00:10:19,540 --> 00:10:25,607 Het is een song over herinneringen aan een verwarrende, onzekere kindertijd. 111 00:10:33,917 --> 00:10:35,997 Ik word helemaal wild. 112 00:10:39,137 --> 00:10:43,845 Aan Strawberry Fields Forever is vijfenvijftig uur gewerkt in de studio. 113 00:10:44,023 --> 00:10:47,190 De meeste technieken zijn intussen routine... 114 00:10:47,430 --> 00:10:51,946 maar in die tijd moesten ze zorgvuldig en vanaf nul worden ontwikkeld... 115 00:10:52,137 --> 00:10:56,065 door producer George Martin en zijn technische team. 116 00:10:58,197 --> 00:11:01,463 Strawberry Fields Forever, take 7. 117 00:11:01,757 --> 00:11:05,890 Remix van 4 track. Take 6. 118 00:11:06,617 --> 00:11:09,725 Een bijzonder staaltje van dat vernuft ontstond... 119 00:11:09,863 --> 00:11:14,851 toen John besliste de dromerige sfeer van de ene take te combineren... 120 00:11:15,097 --> 00:11:17,397 met de krachtige groove van een andere. 121 00:11:17,563 --> 00:11:21,430 Er zaten tien dagen tussen de twee opnames. 122 00:11:22,503 --> 00:11:25,467 Wat dan nog, hoor ik u vragen. Ik zal het u zeggen. 123 00:11:25,657 --> 00:11:30,161 De verschillende instrumenten spelen op verschillende volumes... 124 00:11:30,350 --> 00:11:36,118 én in verschillende toonaarden en met verschillende snelheden. 125 00:11:36,450 --> 00:11:39,483 Samengevoegd klinkt het zo... 126 00:11:49,977 --> 00:11:50,977 Pijnlijk. 127 00:11:51,137 --> 00:11:56,869 Tegenwoordig kun je de twee segmenten naadloos monteren met een app... 128 00:11:57,077 --> 00:12:00,449 met gecomputeriseerde opnameapparatuur al zeker. 129 00:12:00,757 --> 00:12:04,301 In december 1966 was het nog nooit geprobeerd. 130 00:12:04,543 --> 00:12:08,583 En dus gingen George Martin en zijn team op hun intuïtie af. 131 00:12:09,117 --> 00:12:11,750 Als ze de snelle take nu eens vertraagden... 132 00:12:11,920 --> 00:12:15,876 tot zijn snelheid en toonaard aansloten bij de andere? 133 00:12:17,370 --> 00:12:22,226 Goed idee, maar kun je die vertraging wel controleren? 134 00:12:22,530 --> 00:12:27,226 In die tijd hadden bandrecorders geen variabele snelheidsfunctie. 135 00:12:27,917 --> 00:12:34,169 Dat wil zeggen, tot EMI-technicus Ken Townsend die functie uitvond... 136 00:12:34,330 --> 00:12:39,346 door de elektriciteitstoevoer naar de playbackmachine te manipuleren. 137 00:12:39,957 --> 00:12:43,523 En hier komen de twee takes samen. 138 00:12:43,855 --> 00:12:47,055 Definitieve versie. 139 00:12:52,203 --> 00:12:53,683 Geweldig. 140 00:13:12,170 --> 00:13:17,114 Strawberry Fields Forever gaf muzikaal en technisch de toon aan voor het album... 141 00:13:17,317 --> 00:13:19,250 ook al staat het er niet op. 142 00:13:19,563 --> 00:13:25,819 En het zette Paul ertoe aan hun gemeenschappelijk verleden in te duiken. 143 00:13:42,043 --> 00:13:45,435 John leerde Paul kennen op een parochiefeest in 1957... 144 00:13:45,677 --> 00:13:48,110 op een steenworp van Strawberry Field. 145 00:13:48,283 --> 00:13:51,017 Ze gingen al snel samen songs schrijven. 146 00:13:51,297 --> 00:13:55,381 Hun samenwerking ging gepaard met flink wat rivaliteit. 147 00:13:55,623 --> 00:14:00,895 Als reactie op Johns meesterwerk schreef Paul er zelf een: Penny Lane. 148 00:14:16,777 --> 00:14:20,305 Paul en John groeiden op in de buurt van Penny Lane. 149 00:14:20,550 --> 00:14:24,270 Als tieners spraken ze af bij wachthuisje op het plein... 150 00:14:24,403 --> 00:14:26,337 dat wordt genoemd in het nummer. 151 00:14:26,890 --> 00:14:29,830 Penny Lane is een surreële, nostalgische reis... 152 00:14:30,000 --> 00:14:32,800 naar de beginperiode van The Beatles. 153 00:15:01,903 --> 00:15:05,315 The Beatles waren wild van de rock 'n' roll van de jaren 50. 154 00:15:05,483 --> 00:15:09,707 Paul vond vooral de flamboyante stijl van Little Richard geweldig. 155 00:15:10,010 --> 00:15:16,010 Little Richard bedacht een verandering in het basisritme van de rock 'n' roll. 156 00:15:16,210 --> 00:15:18,277 De vier beats in een maat... 157 00:15:22,130 --> 00:15:25,330 werden onderverdeeld in maten van drie. 158 00:15:28,883 --> 00:15:33,251 Little Richard spreidde die maten van drie tot maten van twee. 159 00:15:39,436 --> 00:15:43,840 Zie je? Door de shuttle te veranderen in een double-time ritme... 160 00:15:44,183 --> 00:15:49,763 kreeg de rock een nieuwe impuls en konden tieners er vlotter op jiven. 161 00:16:05,017 --> 00:16:08,283 En ook Paul ging beats onderverdelen. 162 00:16:08,450 --> 00:16:11,758 De acht beats in een maat van Little Richard... 163 00:16:13,870 --> 00:16:16,970 herleidt hij tot vier beats. 164 00:16:25,070 --> 00:16:29,450 Het muzikale equivalent van de omschakeling van joggen naar stappen. 165 00:16:39,530 --> 00:16:45,198 Het zit zo. Op Penny Lane hoor je niet één, maar vier piano's. 166 00:16:45,477 --> 00:16:49,893 We kunnen ze allemaal volgen door de track laag na laag te ontrafelen... 167 00:16:50,100 --> 00:16:52,967 en bloot te leggen in de originele masters. 168 00:16:53,283 --> 00:16:57,275 Het illustreert hoe The Beatles hun songs samenstelden... 169 00:16:57,557 --> 00:17:01,077 en welke rol de studio speelde in het creatieve proces. 170 00:17:28,570 --> 00:17:34,030 Andere instrumenten zorgen voor nog meer verrassingen in de song. 171 00:17:34,190 --> 00:17:35,630 Dit is er een van. 172 00:17:44,583 --> 00:17:48,927 Dit is een harmonium, een 19e-eeuws traporgel... 173 00:17:49,080 --> 00:17:52,564 oorspronkelijk ontworpen voor kleine kerken en kapellen. 174 00:17:53,043 --> 00:17:57,823 Paul gebruikt het om volgehouden, diepe, ruisende noten toe te voegen. 175 00:18:01,990 --> 00:18:04,490 Paul en John gaan druk op zoek... 176 00:18:04,640 --> 00:18:09,000 naar ongewone, halfvergeten en onverwachte instrumentele kleuren. 177 00:18:09,143 --> 00:18:12,703 En dat is precies wat het Sgt. Pepperproject kenmerkt. 178 00:18:13,403 --> 00:18:15,837 Naast houten en koperen blaasinstrumenten... 179 00:18:15,983 --> 00:18:23,719 een geluid dat niet meer in zwang was sinds 1750. 180 00:18:29,530 --> 00:18:31,697 In de periode van de opnamen... 181 00:18:31,797 --> 00:18:36,985 zag Paul op tv een uitvoering van Bachs tweede Brandenburgs concert. 182 00:18:43,670 --> 00:18:47,826 Dat barokke trompetgeluid wilde hij ook voor Penny Lane. 183 00:19:03,123 --> 00:19:09,411 Door die barokke melodie over de moderne begeleiding heen te leggen... 184 00:19:09,710 --> 00:19:14,210 ontstaat alweer een nieuw, hybride geluid. 185 00:19:14,377 --> 00:19:18,497 Geen kopie of kloon, maar een totaal nieuwe combinatie. 186 00:19:54,597 --> 00:19:57,197 Penny Lane is meer dan een nostalgische schets... 187 00:19:57,323 --> 00:19:59,390 van The Beatles' jeugd in de jaren 50. 188 00:19:59,530 --> 00:20:04,270 Het nummer gaat veel verder terug, tot de victoriaanse tijd. 189 00:20:04,597 --> 00:20:08,753 Op het hele album wordt muzikaal door de tijd gereisd. 190 00:20:09,417 --> 00:20:13,749 For the Benefit of Mr. Kite, Take 1. - Being For the Benefit... 191 00:20:50,670 --> 00:20:53,003 Op een dag in januari 1967... 192 00:20:53,120 --> 00:20:56,512 zag John Lennon in een antiekzaak in Sevenoaks, Kent... 193 00:20:56,683 --> 00:21:01,983 een affiche van een circusvertoning uit 1843. 194 00:21:02,163 --> 00:21:04,735 Hij kocht 'm, hij kwam ook goed van pas. 195 00:21:05,277 --> 00:21:10,377 De hele tekst van Being For the Benefit of Mr. Kite is erop te vinden. 196 00:21:19,877 --> 00:21:22,977 Vorm de woorden maar gewoon met je lippen. 197 00:21:24,757 --> 00:21:29,637 Maar je zult het horen. - Dan zijn de Massed Alberts er al. 198 00:21:32,140 --> 00:21:36,160 Definitieve versie. 199 00:21:44,443 --> 00:21:46,643 Being For the Benefit of Mr Kite... 200 00:21:46,870 --> 00:21:50,962 is het duidelijkste eerbetoon aan een vervlogen tijd. 201 00:21:51,303 --> 00:21:55,771 De ironie wil dat net dit nummer technisch erg ingewikkeld is. 202 00:21:56,505 --> 00:22:00,437 Om te snappen hoe vindingrijk George Martin en zijn team waren... 203 00:22:00,610 --> 00:22:06,878 moet je weten hoe beperkt de opnamemiddelen in 1967 waren. 204 00:22:07,790 --> 00:22:14,070 Tegenwoordig kun je zo veel geluidslagen op elkaar leggen als je maar wilt... 205 00:22:14,283 --> 00:22:18,487 als aparte opnamen die je samenvoegt. Honderden, als je wilt. 206 00:22:19,437 --> 00:22:22,703 Maar George Martin en The Beatles beschikten... 207 00:22:22,840 --> 00:22:27,176 over amper vier aparte sporen op een magneetband. 208 00:22:28,690 --> 00:22:33,758 Vaak gebruikten ze alle vier de sporen op recorder nummer een... 209 00:22:33,943 --> 00:22:38,731 mixten ze die vier en namen ze op, of bounceten ze, zoals dat heet... 210 00:22:38,897 --> 00:22:42,961 op een van de vier sporen van recorder nummer twee. 211 00:22:44,037 --> 00:22:46,537 Zo werden in Being For the Benefit of Mr. Kite... 212 00:22:46,690 --> 00:22:51,223 de vier sporen gebruikt voor Pauls bas... 213 00:22:53,517 --> 00:22:56,397 voor Johns leadzang... 214 00:22:59,943 --> 00:23:05,899 voor Ringo's drums en voor George Martin op harmonium. 215 00:23:10,517 --> 00:23:14,117 Alles behalve de stem werd gemixt... 216 00:23:14,240 --> 00:23:17,376 en gebouncet op een spoor van de tweede recorder. 217 00:23:17,560 --> 00:23:19,540 En zo telkens opnieuw. 218 00:23:20,003 --> 00:23:21,803 Wat zeg je? - De stem ook. 219 00:23:22,877 --> 00:23:26,377 O ja, we zitten allemaal op een ander spoor. 220 00:23:27,650 --> 00:23:30,650 Maar waarom spelen ze niet allemaal tegelijk? 221 00:23:30,857 --> 00:23:34,723 Omdat de song laag voor laag ontstaat. 222 00:23:34,877 --> 00:23:38,077 Sommige segmenten zijn live onmogelijk... 223 00:23:38,203 --> 00:23:42,131 zoals het fragment Henry the Horse Dances the Waltz. 224 00:23:55,970 --> 00:23:59,703 Om die kunstige pirouette over te brengen... 225 00:23:59,877 --> 00:24:05,645 moest je de sfeer weten op te roepen van een ouderwets circus. 226 00:24:06,183 --> 00:24:10,551 John zei tegen George Martin dat hij het zaagsel wilde ruiken. 227 00:24:17,090 --> 00:24:19,590 Ze kozen voor het geluid van een kermisorgel. 228 00:24:19,843 --> 00:24:23,943 Maar stoomorgels worden niet met een toetsenbord bespeeld. 229 00:24:24,110 --> 00:24:27,610 Ze werken met ponskaarten zoals een pianola. 230 00:24:28,170 --> 00:24:30,370 In plaats van er een te gebruiken... 231 00:24:30,563 --> 00:24:34,799 verzamelde George Martin zo veel mogelijk opnamen... 232 00:24:35,123 --> 00:24:37,390 en vroeg zijn assistent Geoff Emerick... 233 00:24:37,620 --> 00:24:40,320 om ze te versnijden in fragmenten van één seconde... 234 00:24:40,560 --> 00:24:43,452 ze door elkaar te gooien en de stukjes weer aan elkaar te lijmen... 235 00:24:43,693 --> 00:24:47,472 tot een willekeurige muzikale lappendeken. 236 00:24:47,794 --> 00:24:49,474 Dit is het resultaat. 237 00:25:00,457 --> 00:25:04,390 Het is een vroege vorm van soundsampling... 238 00:25:04,557 --> 00:25:07,357 wat nu overal gebeurt. En het werkt perfect. 239 00:25:07,577 --> 00:25:12,909 De wals van het paard Henry klinkt nu surrealistisch en guitig... 240 00:25:13,030 --> 00:25:15,097 het geluid roept beelden op... 241 00:25:15,270 --> 00:25:19,246 een effect dat je met een bestaand kermisorgel niet krijgt. 242 00:25:37,023 --> 00:25:39,003 John, zing dat sneller. 243 00:25:40,797 --> 00:25:43,730 Cellophane Flowers of Yellow and Green... 244 00:25:44,650 --> 00:25:47,130 Yellow and Green. - Oké. 245 00:26:01,770 --> 00:26:05,042 Een van de bekendste songs, op Sgt. Pepper was... 246 00:26:05,223 --> 00:26:09,703 zoals Being For the Benefit of Mr Kite geïnspireerd op een afbeelding. 247 00:26:09,957 --> 00:26:15,009 Lucy in The Sky With Diamonds was een tekening van Johns zoon Julian... 248 00:26:15,243 --> 00:26:18,110 over zijn vriendinnetje van de basisschool. 249 00:26:23,717 --> 00:26:27,237 Maar door deze opmerkelijke song scharrelt nog een meisje rond: 250 00:26:27,510 --> 00:26:29,310 Alice in Wonderland. 251 00:26:30,176 --> 00:26:34,726 Lewis Carrolls surrealistische kinderklassieker uit 1865... 252 00:26:34,923 --> 00:26:39,455 werd weer populair in het hallucinogene waas van een eeuw later. 253 00:26:40,143 --> 00:26:43,935 En het was het favoriete kinderboek van John en Paul. 254 00:26:49,362 --> 00:26:54,582 Alice in Wonderland regie Jonathan Miller, 1966 255 00:26:54,876 --> 00:26:57,884 Goed. En nu concentratie. We moeten het klaren. 256 00:27:02,877 --> 00:27:07,677 Lucy in The Sky With Diamonds gaat, ondanks de beginletters, niet over LSD. 257 00:27:07,897 --> 00:27:13,081 Het bijzondere is trouwens niet de hippieachtige sfeer. 258 00:27:13,417 --> 00:27:18,341 Net als in Strawberry Fields Forever roepen de muziek en de tekst... 259 00:27:18,520 --> 00:27:21,168 een wereld op, bekeken vanuit het standpunt van een kind. 260 00:27:28,776 --> 00:27:32,276 De structuur is die van een muziekdoosliedje... 261 00:27:32,360 --> 00:27:35,600 met een dalende chromatische toonladder, gespeeld door Paul. 262 00:27:42,270 --> 00:27:46,566 Dit bepaalt de sfeer van de song: dromerig, verwarrend, irreëel. 263 00:27:46,703 --> 00:27:49,739 Om die stemming aan te houden en uit te werken... 264 00:27:49,937 --> 00:27:53,457 onderneemt het nummer een harmonische ontdekkingstocht. 265 00:27:53,823 --> 00:27:58,027 Soms springt een progressie van het ene akkoord op het andere... 266 00:27:59,483 --> 00:28:01,163 en weer terug. 267 00:28:01,577 --> 00:28:03,377 In een meer geavanceerde harmonie... 268 00:28:03,483 --> 00:28:07,155 glijden die reeksen naar een nieuw zwaartepunt. 269 00:28:07,383 --> 00:28:09,550 Dat wordt modulatie genoemd. 270 00:28:13,677 --> 00:28:18,349 Modulaties zijn routine in de westerse klassieke muziek sinds de 18e eeuw... 271 00:28:18,480 --> 00:28:24,068 maar voor The Beatles werden ze niet gebruikt in folk- of popmuziek. 272 00:28:24,323 --> 00:28:28,403 De kern van het couplet van Lucy in The Sky With Diamonds is instabiel... 273 00:28:28,583 --> 00:28:33,183 doordat Pauls baslijn wegglijdt van de basisnoot a... 274 00:28:33,417 --> 00:28:38,005 door noten onder de akkoorden te schuiven die daar niet thuishoren. 275 00:28:38,410 --> 00:28:42,970 Zonder die anarchistische noten zou de eerste zin zo klinken... 276 00:28:52,930 --> 00:28:57,130 Nu de versie met Pauls destabiliserende basnoten. 277 00:29:14,050 --> 00:29:17,506 De bas maakt de frase niet alleen wat gecompliceerder... 278 00:29:17,720 --> 00:29:22,860 hij transformeert de harmonische structuur van de hele song. 279 00:29:25,370 --> 00:29:30,818 De baslijn ondermijnt de a-toon, een onverwachte wending. 280 00:29:31,130 --> 00:29:36,238 En de intussen instabiele a begint af te glijden, eerst naar fis-mineur... 281 00:29:36,830 --> 00:29:38,490 dan naar d-mineur... 282 00:29:39,177 --> 00:29:45,093 en dan naar een harmonisch punt, ver weg van startpunt a: bes, voor... 283 00:30:06,463 --> 00:30:09,230 Maar ook bij bes blijven we niet lang... 284 00:30:09,443 --> 00:30:14,523 want daar komt alweer een nieuwe modulatie, weg van bes... 285 00:30:14,710 --> 00:30:19,743 via c naar d en naar de refreintoon g. 286 00:30:27,983 --> 00:30:32,703 Een verschuiving van toon verandert de sfeer van een song... 287 00:30:32,903 --> 00:30:37,947 zoals een uitzicht verandert als je door een andere kleurfilter kijkt. 288 00:30:38,217 --> 00:30:42,857 Als je het herhaaldelijk doet, wordt de song onvoorspelbaar. 289 00:30:43,143 --> 00:30:47,435 Het is het equivalent van een bewegende caleidoscoop... 290 00:30:47,600 --> 00:30:51,140 of een meisje met caleidoscopische ogen. 291 00:31:01,170 --> 00:31:04,814 In deze fase hielden Lennon en McCartney ervan... 292 00:31:05,020 --> 00:31:07,453 te experimenteren met modulatie. 293 00:31:07,858 --> 00:31:10,658 Van de vijftien tracks van Sgt. Pepper... 294 00:31:10,951 --> 00:31:13,687 als we Strawberry Fields Forever en Penny Lane meetellen... 295 00:31:13,851 --> 00:31:16,551 bevatten er twaalf modulaties. 296 00:31:16,843 --> 00:31:21,663 Maar zoals de beste goocheltruc blijven ze onzichtbaar. 297 00:31:30,263 --> 00:31:35,379 Nog een reden waarom Lucy in The Sky With Diamonds zo vreemd aanvoelt... 298 00:31:35,577 --> 00:31:38,577 is dat we Johns stem niet zuiver horen. 299 00:31:38,723 --> 00:31:43,243 De opnameband liep doelbewust met een tragere snelheid. 300 00:31:43,443 --> 00:31:46,063 Als je de tape op normale snelheid afspeelt... 301 00:31:46,217 --> 00:31:49,983 klinkt de stem hoger en helderder. 302 00:31:56,530 --> 00:32:02,690 Als een stem kunstmatig verhoogd wordt, later vari-speed genoemd... 303 00:32:03,143 --> 00:32:05,963 veranderen ook de essentiële resonanties, of formanten. 304 00:32:06,183 --> 00:32:13,499 De rijpere stemkwaliteit wordt weggewerkt en de stem klinkt dunner. 305 00:32:15,877 --> 00:32:19,909 In een extreem geval klinkt een volwassen stem als een eekhoorn. 306 00:32:26,043 --> 00:32:29,627 Maar bij een subtiele verhoging klinkt de zanger jonger. 307 00:32:29,783 --> 00:32:35,291 Als de stemmen op Sgt. Pepper over de kindertijd en het verleden zingen... 308 00:32:35,477 --> 00:32:38,743 horen we letterlijk jongere versies. 309 00:32:46,437 --> 00:32:52,285 Die studiotrucs nemen de luisteraar mee terug in de tijd. 310 00:32:52,597 --> 00:32:58,337 Maar dat was niet altijd een garantie voor serene nostalgie. 311 00:32:59,323 --> 00:33:02,790 Is de tape in orde, Paul? - Take zes. 312 00:33:03,108 --> 00:33:04,908 Alleen harp en strijkers 313 00:33:05,115 --> 00:33:06,655 Hier gaat ie. 314 00:33:29,150 --> 00:33:33,562 We associëren de jaren 60 met een reeks bekende beelden. 315 00:33:33,837 --> 00:33:36,770 Carnaby Street, Twiggy, Mary Quant... 316 00:33:36,930 --> 00:33:41,122 facepainting, bloemen, hippies in kleurige kleding, enzovoort. 317 00:33:41,903 --> 00:33:46,883 Maar alleen een kleine elite beleefde de Summer of Love op die manier. 318 00:33:47,583 --> 00:33:50,863 Voor de anderen, vooral buiten de Londense West-End... 319 00:33:51,083 --> 00:33:56,891 verschilden de jaren 60 niet zo veel van de naoorlogse, grijze jaren 50. 320 00:33:57,616 --> 00:34:01,416 Definitieve versie 321 00:34:29,963 --> 00:34:32,130 Het was ploeteren om rond te komen. 322 00:34:32,323 --> 00:34:37,507 Schrijvers en cineasten van die periode schetsen dan ook... 323 00:34:37,640 --> 00:34:43,008 een grimmig beeld van het leven van de Britse arbeidersklasse. 324 00:34:43,597 --> 00:34:47,181 She's Leaving Home is daar het muzikale equivalent van. 325 00:34:48,703 --> 00:34:54,127 Het krantenartikel inspireerde Paul tot het schrijven van de song. 326 00:34:56,555 --> 00:35:00,155 Een jonge vrouw van zeventien gaat weg van huis... 327 00:35:00,280 --> 00:35:04,560 om het avontuur en de seksuele vrijheid op te zoeken in de hippe stad. 328 00:35:04,757 --> 00:35:07,690 Haar puriteinse ouders zijn er kapot van. 329 00:35:08,237 --> 00:35:12,329 Om dit generatieconflict weer te geven breekt de song... 330 00:35:12,503 --> 00:35:15,239 met de trend van de popsongs die eraan voorafgaan... 331 00:35:15,397 --> 00:35:18,097 door van vertellerstandpunt te wisselen. 332 00:35:18,550 --> 00:35:23,817 De neutrale toeschouwer van het begin vertelt in de derde persoon. 333 00:35:31,003 --> 00:35:35,615 Naar het einde toe klinkt de stem van de hoofdfiguur door. 334 00:35:41,237 --> 00:35:45,881 Maar opmerkelijk is, dat het refrein het gezichtspunt weergeeft... 335 00:35:46,070 --> 00:35:48,403 van de verontruste ouders. 336 00:35:57,863 --> 00:36:01,030 De ouder-dochterimpasse wordt nog aangedikt... 337 00:36:01,200 --> 00:36:03,833 door alle standpunten tegelijk te zingen. 338 00:36:04,023 --> 00:36:06,890 Dat is polyfonie, wat veelstemmig betekent. 339 00:36:07,183 --> 00:36:10,895 De wisselwerking tussen de melodieën noemt men contrapunt. 340 00:36:27,157 --> 00:36:29,457 Dit is niet alleen muzikaal gepast... 341 00:36:29,683 --> 00:36:33,499 het getuigt ook van mildheid en, emotionele en politieke volwassenheid. 342 00:36:33,690 --> 00:36:37,890 Er is begrip voor zowel de ouders als voor de jonge die opstapt. 343 00:36:39,170 --> 00:36:43,646 Polyfonie en contrapunt worden al honderden jaren toegepast... 344 00:36:43,857 --> 00:36:45,137 in de klassieke muziek. 345 00:36:45,303 --> 00:36:48,751 She's Leaving Home maakt gebruik van een nog oudere truc. 346 00:36:48,970 --> 00:36:52,070 Waarom klinkt de song zo melancholisch? 347 00:36:52,263 --> 00:36:57,239 Niet alleen door het thema of de harp en strijkinstrumenten... 348 00:36:57,497 --> 00:37:00,497 maar ook omdat Pauls melodie modaal is. 349 00:37:00,677 --> 00:37:04,117 Lang.voor de westerse muziek grote en kleine toonaarden had... 350 00:37:04,277 --> 00:37:07,805 kende die al een oud systeem van notenfamilies: modi. 351 00:37:08,030 --> 00:37:09,150 Dit is er een. 352 00:37:11,383 --> 00:37:12,983 Dit is er nog een. 353 00:37:14,377 --> 00:37:16,057 En dit is er nog een. 354 00:37:17,790 --> 00:37:22,378 Afro-Amerikaanse blues en de meeste traditionele muziek is modaal. 355 00:37:22,590 --> 00:37:27,478 De oude folksong The True Lover's Farewell is er een voorbeeld van. 356 00:37:48,850 --> 00:37:52,050 Het hoog en laag roepen een droevige sfeer op... 357 00:37:52,310 --> 00:37:55,990 en grijpen terug naar een oudere liederenvorm. 358 00:37:56,383 --> 00:38:00,679 De melodie van She's Leaving Home is geschreven in een van die modi: 359 00:38:00,863 --> 00:38:03,343 de eolische folkmodus. 360 00:38:13,703 --> 00:38:18,631 Paul heeft niet bewust gekozen voor een modaal wijsje. Hij deed het intuïtief. 361 00:38:19,037 --> 00:38:23,325 Modi zijn verankerd in de Anglo-Keltische folksongs van zijn jeugd. 362 00:38:23,543 --> 00:38:26,843 Net als de beelden in Strawberry Fields Forever... 363 00:38:27,010 --> 00:38:29,410 Penny Lane of Lucy in The Sky With Diamonds... 364 00:38:29,683 --> 00:38:34,551 brengt het intuïtieve gebruik van de folkmodus ons terug in de tijd. 365 00:38:34,783 --> 00:38:38,183 In dit geval leidt het tot een gevoel van verlies. 366 00:39:05,130 --> 00:39:07,230 Take 9. - Hij loopt nog. 367 00:39:09,130 --> 00:39:11,310 Mijn arm valt er haast af. 368 00:39:12,183 --> 00:39:15,750 Als je Sgt. Pepper voor het eerst afspeelt... 369 00:39:15,903 --> 00:39:18,770 en de naald laat zakken op de B-kant... 370 00:39:18,983 --> 00:39:22,323 zou je kunnen denken dat je de verkeerde plaat hebt opgezet. 371 00:39:22,563 --> 00:39:25,943 We hebben een muziektent gehad van rond de eeuwwisseling... 372 00:39:26,143 --> 00:39:29,010 een Alice in-Wonderland-achtige fantasmagorie... 373 00:39:29,177 --> 00:39:33,305 een realistisch drama en een victoriaans circus. 374 00:39:33,523 --> 00:39:37,171 En nu worden we naar een ander continent getransporteerd. 375 00:39:39,117 --> 00:39:40,117 Take 1. 376 00:39:40,442 --> 00:39:43,342 Instrumentale versie 377 00:39:50,443 --> 00:39:55,387 De muziektent uit koning Edwards tijd wordt ingeruild voor een ashram. 378 00:39:55,697 --> 00:39:59,273 In plaats van een brassband horen we de sitar, de dilruba... 379 00:39:59,457 --> 00:40:02,190 de tanpura, de swaramandal en de tabla. 380 00:40:26,623 --> 00:40:29,367 Within You Without You is de meest onverwachte... 381 00:40:29,570 --> 00:40:34,042 en de meest visionaire verrassing van het album. 382 00:40:34,357 --> 00:40:39,790 De song betekent zonder meer een keerpunt in de popmuziek van de 20e eeuw. 383 00:40:41,037 --> 00:40:44,729 Het gaf de aanzet tot wat we nu wereldmuziek noemen. 384 00:41:00,830 --> 00:41:04,518 De vernieuwing zit 'm niet in het gebruik van Indiase instrumenten. 385 00:41:04,703 --> 00:41:11,183 The Rolling Stones en ook The Beatles hadden al eerder sitars gebruikt. 386 00:41:11,450 --> 00:41:16,482 Maar toen alleen om een exotisch geluid te creëren... 387 00:41:16,677 --> 00:41:20,825 als een oosters aroma, een soort muzikale wierookstokjes. 388 00:41:21,877 --> 00:41:26,253 Nee, in dit nummer neemt Harrison de fundamentele principes... 389 00:41:26,476 --> 00:41:31,496 van de Indiase muziek over. En dat is heel andere koek. 390 00:41:32,880 --> 00:41:37,780 George Harrison en Indiase muzikanten 391 00:41:39,343 --> 00:41:45,135 Deze Ma ligt helemaal in de beat als het zo klinkt... 392 00:41:45,763 --> 00:41:48,843 George Harrisons Dagboek 393 00:41:54,677 --> 00:41:58,701 In 1965 hoorde George voor het eerst een klassieke Indiase opname. 394 00:41:58,903 --> 00:42:00,783 Het veranderde zijn leven. 395 00:42:01,050 --> 00:42:04,846 In 1966 ging hij lessen volgen bij de man die hij had horen spelen: 396 00:42:05,037 --> 00:42:09,333 de grote virtuoos van de Indiase klassieke muziek, Ravi Shankar. 397 00:42:17,903 --> 00:42:22,475 Het hindoeïsme, dat de nadruk legt op de illusies van de materiële wereld... 398 00:42:22,637 --> 00:42:27,565 sloeg aan bij westerlingen op zoek naar een nieuwe vorm van spiritualiteit. 399 00:42:27,983 --> 00:42:30,217 Voor sommigen was het maar een bevlieging... 400 00:42:30,490 --> 00:42:34,138 maar George hield zich er rest van zijn leven serieus mee bezig. 401 00:42:34,310 --> 00:42:38,918 Hij bestudeerde niet alleen de muziek maar ook de religieuze filosofie. 402 00:42:40,017 --> 00:42:45,221 En dat is wat George probeerde op te roepen op een popalbum. 403 00:42:45,463 --> 00:42:48,363 Within You Without You is een oprechte beschouwing... 404 00:42:48,563 --> 00:42:51,096 van de toestand van de moderne wereld. 405 00:43:13,150 --> 00:43:16,478 Om te begrijpen hoe radicaal het nummer precies was... 406 00:43:16,690 --> 00:43:19,562 bekijken we de bouwstenen van de Indiase muziek... 407 00:43:19,743 --> 00:43:22,887 die in grote mate verschillen van de westerse. 408 00:43:23,310 --> 00:43:26,746 Zo spelen ritmische patronen in de Indiase muziek... 409 00:43:26,910 --> 00:43:33,602 een veel grotere rol in de opbouw van een muziekstuk. 410 00:43:33,877 --> 00:43:39,493 In de westerse muziek kan het ritme van een werk onveranderd blijven. 411 00:43:39,703 --> 00:43:44,059 In de Indiase muziek blijft iets nooit lang hetzelfde. 412 00:43:50,830 --> 00:43:54,670 Een Indiaas muziekstuk is opgebouwd rond een of meer tala's. 413 00:43:55,076 --> 00:44:00,072 Een tala is een ritmische cyclus die een aantal keer terugkeert. 414 00:44:00,317 --> 00:44:02,397 Een groove, zeg maar. 415 00:44:10,143 --> 00:44:13,583 Een tala bestaat uit een sequens van sterke en zwakke beats. 416 00:44:13,803 --> 00:44:16,703 Die worden tot lange additieve reeksen geregen. 417 00:44:16,930 --> 00:44:21,330 De speler moet over een sterk geheugen beschikken... 418 00:44:21,543 --> 00:44:24,877 want de reeksen worden niet opgeschreven. 419 00:44:25,050 --> 00:44:29,654 Bovendien verandert het tempo of laya van die ritmische cycli... 420 00:44:29,840 --> 00:44:31,520 in de loop van het stuk. 421 00:44:32,057 --> 00:44:37,925 Zo bestaat de tintal, het equivalent van de westerse 4/4-maat... 422 00:44:38,090 --> 00:44:40,523 uit vier sets van vier beats. 423 00:44:40,670 --> 00:44:45,110 Within You Without You begint met een variant van de tintal. 424 00:44:57,523 --> 00:45:00,523 Maar de tala wordt algauw onregelmatig. 425 00:45:00,737 --> 00:45:04,303 George doorbreekt het 4+4+4+4-patroon... 426 00:45:04,490 --> 00:45:09,150 door twee groepen van vijf toe te voegen voor het tweede couplet. 427 00:45:11,617 --> 00:45:16,013 Dat eindigt met een groep van vijf en een van vijf en een half. 428 00:45:18,790 --> 00:45:24,466 De sterke beats vallen niet waar de luisteraar ze verwacht. 429 00:45:24,677 --> 00:45:29,777 Die opsplitsing is nieuw, zowel in de Indiase als in de westerse popmuziek. 430 00:45:29,937 --> 00:45:33,003 George heeft ze helemaal zelf verzonnen. 431 00:45:38,770 --> 00:45:42,902 Nog een essentiële factor, die bewijst dat de song bedoeld was... 432 00:45:43,083 --> 00:45:46,727 als een muzikaal avontuur in de twee werelden... 433 00:45:46,917 --> 00:45:49,217 is de vorm van de zanglijn. 434 00:45:49,983 --> 00:45:56,115 George kiest noten van de Indiase toonladder, maar zijn melodie... 435 00:45:56,317 --> 00:46:02,517 leunt dichter aan tegen de westerse traditie omdat die relatief sober is. 436 00:46:03,680 --> 00:46:08,620 Zo zou het nummer klinken als een Indiase zanger het zingt. 437 00:46:48,737 --> 00:46:53,129 Je hoort dat het dezelfde song is, maar hij klinkt heel anders dan op de plaat. 438 00:46:53,280 --> 00:46:57,868 En dat is niet zo vreemd. George was die beladen stijl niet meester... 439 00:46:58,040 --> 00:47:01,944 en vermoedde dat het westerse publiek er niet klaar voor was. 440 00:47:02,243 --> 00:47:05,010 En daarom koos hij een eenvoudiger melodie... 441 00:47:05,163 --> 00:47:08,439 die maar losjes gebaseerd was op de Indiase toonladder. 442 00:47:09,770 --> 00:47:15,242 Op de mastertapes is te horen hoe hij z'n lndiase muzikanten leert... 443 00:47:15,470 --> 00:47:20,342 hun techniek te combineren met zijn half oosterse, half westerse melodie. 444 00:47:20,623 --> 00:47:22,723 Hier gaat het mis... 445 00:47:38,357 --> 00:47:44,725 Hier hou ik het te lang aan, hè? - Zullen we opnieuw beginnen? 446 00:47:45,397 --> 00:47:47,877 Neem over, Geoff, voor het geval... 447 00:47:48,483 --> 00:47:52,615 Within You Without You is qua melodie en structuur een mengvorm... 448 00:47:52,870 --> 00:47:54,637 een amalgaam van twee culturen. 449 00:47:55,043 --> 00:47:58,871 Bijna alle nummers van Sgt. Pepper zijn mengvormen. 450 00:47:59,143 --> 00:48:02,935 Het laatste nummer, A Day in The Life, niet het minst. 451 00:48:03,323 --> 00:48:08,603 In the life of... Take 1. - Hou het volume van de piano laag. 452 00:48:10,010 --> 00:48:11,530 Die oude piano's... 453 00:48:36,283 --> 00:48:41,217 A Day in The Life is het emotionele en artistieke hoogtepunt van Sgt. Pepper... 454 00:48:41,483 --> 00:48:44,017 geeft antwoord op de vraag... 455 00:48:44,197 --> 00:48:49,045 waarom muzikanten deze plaat als een mijlpaal beschouwen. 456 00:48:49,323 --> 00:48:51,790 Het is geschreven vóór de andere nummers... 457 00:48:51,923 --> 00:48:57,455 en toch kondigt het de algemene thema's van het project al aan. 458 00:49:03,450 --> 00:49:06,658 Het omvat de realiteit van het dagelijkse leven... 459 00:49:06,877 --> 00:49:09,985 ijskoud commentaar overgoten met psychedelica... 460 00:49:10,217 --> 00:49:12,683 experimenten met opnametechnieken... 461 00:49:12,897 --> 00:49:17,069 klassieke orkestratie, toon- en tempomodulaties... 462 00:49:17,283 --> 00:49:19,963 geluidseffecten, avant-gardetechnieken... 463 00:49:20,163 --> 00:49:22,997 en verschillende vertelstandpunten. 464 00:49:23,277 --> 00:49:26,021 A Day in The Life is Sgt. Pepper in het klein. 465 00:49:26,181 --> 00:49:27,841 En nog veel meer. 466 00:49:37,123 --> 00:49:39,557 De aanzet was een krantenartikel... 467 00:49:39,703 --> 00:49:44,427 over een verongelukte jonge aristocraat, een vriend van The Beatles. 468 00:49:45,610 --> 00:49:51,646 En een artikel over vierduizend putten in de weg in Blackburn, Lancashire. 469 00:49:51,923 --> 00:49:57,859 Alleen The Beatles kunnen van die fait divers een moderne klassieker maken. 470 00:50:08,017 --> 00:50:10,183 De song begint bedrieglijk simpel. 471 00:50:10,320 --> 00:50:14,316 Maar allesbehalve simpel zijn Ringo's gesyncopeerde interjecties... 472 00:50:14,450 --> 00:50:16,250 op de trommels. 473 00:50:28,877 --> 00:50:35,693 Dit is niet het drumspel van een typische rock- of popdrummer in '67. 474 00:50:36,043 --> 00:50:42,051 De roffels doen veeleer denken aan de percussie in de klassieke muziek. 475 00:50:42,263 --> 00:50:45,691 Hij geeft het ritme niet aan maar interrumpeert het. 476 00:50:50,257 --> 00:50:56,065 Het werkt desoriënterend, het haalt je onderuit. 477 00:51:06,003 --> 00:51:11,727 A Day in The Life bestond eerst uit twee heel verschillende songs. 478 00:51:26,357 --> 00:51:28,457 John had een couplet af... 479 00:51:28,750 --> 00:51:33,262 Paul voegde een middenstuk toe uit heel ander eigen nummer. 480 00:51:58,817 --> 00:52:02,937 Johns nuchtere couplet met de laconieke dalende harmonie... 481 00:52:03,110 --> 00:52:07,842 contrasteert prachtig met Pauls krachtige piano en basmiddensegment. 482 00:52:08,157 --> 00:52:12,761 Nu moesten de twee elementen nog met elkaar verbonden worden. 483 00:52:12,970 --> 00:52:18,082 Hun oplossing was opmerkelijk en ongezien in de popmuziek. 484 00:52:31,370 --> 00:52:35,218 Paul en John waren allebei muzikaal extreem nieuwsgierig. 485 00:52:35,490 --> 00:52:39,394 Vooral Paul was gefascineerd door de experimentele technieken... 486 00:52:39,580 --> 00:52:44,204 van avant-gardecomponisten als John Cage en Karlheinz Stockhausen. 487 00:52:44,643 --> 00:52:51,051 Zo was er de aleatoire compositie, een term die contradictorisch klinkt: 488 00:52:51,257 --> 00:52:53,757 componeren met gebruik van het toeval. 489 00:52:53,957 --> 00:52:56,590 Alea is Latijn voor dobbelsteen. 490 00:52:58,017 --> 00:53:01,397 De twee glissandopassages in het nummer... 491 00:53:01,650 --> 00:53:03,950 zijn gecreëerd op een aleatoire wijze. 492 00:53:04,163 --> 00:53:07,427 Paul en George Martin vragen de veertig orkestleden... 493 00:53:07,657 --> 00:53:11,585 de laagst mogelijke noot te spelen op hun instrument... 494 00:53:11,790 --> 00:53:14,590 en dan een noot te spelen hoe ze maar willen... 495 00:53:14,775 --> 00:53:17,541 zolang ze de toon maar geleidelijk verhogen... 496 00:53:17,737 --> 00:53:21,641 en eindigen op een van de drie noten van een E-majeurakkoord... 497 00:53:21,870 --> 00:53:25,403 het liefst op de toppen van het bereik van hun instrument. 498 00:53:46,157 --> 00:53:50,289 Op Sgt. Pepper is niets wat het lijkt, dat is nu wel duidelijk. 499 00:53:50,677 --> 00:53:53,277 Dat geldt ook voor dat laatste akkoord. 500 00:53:53,597 --> 00:53:56,933 Als je dat E-majeurakkoord op een piano speelt... 501 00:54:02,350 --> 00:54:08,782 houdt het zo'n veertig seconden aan, afhankelijk van de ruimte. 502 00:54:09,130 --> 00:54:11,563 Maar het sterft geleidelijk weg. 503 00:54:11,937 --> 00:54:15,605 Het laatste akkoord van A Day in The Life duurt 43 seconden... 504 00:54:15,810 --> 00:54:20,054 en behoudt gek genoeg al die tijd zijn kracht. 505 00:54:20,243 --> 00:54:25,815 Het sterft niet snel weg, maar blijft resoneren. 506 00:54:26,677 --> 00:54:29,277 Trap je rechterpedaal in, Mal. - Welke? 507 00:54:29,423 --> 00:54:32,623 Uiterst rechts. - Je merkt het wel. 508 00:54:33,190 --> 00:54:37,670 Vooruit maar, de rechtse. - Hij galmt na. Ja, dat is 'm. 509 00:54:37,840 --> 00:54:40,940 Hou 'm de hele tijd ingedrukt. - Take 1. 510 00:54:41,163 --> 00:54:45,795 Hoe kregen ze dat voor elkaar? Op de originele tracks is te horen... 511 00:54:46,017 --> 00:54:49,373 dat niet één, maar negen keyboards dat akkoord spelen. 512 00:54:49,630 --> 00:54:53,370 Zeven akoestische piano's, elk met een net iets andere toon... 513 00:54:53,503 --> 00:54:57,087 gespeeld door acht mensen, Paul en Ringo speelden samen... 514 00:54:57,310 --> 00:55:00,210 een elektrisch orgel en een harmonium. 515 00:55:10,543 --> 00:55:12,043 Take 2. - Zorg dat je klaar staat. 516 00:55:12,470 --> 00:55:16,490 De uitlopers van de zeven piano's zijn apart opgenomen. 517 00:55:16,710 --> 00:55:21,578 De faders regelden het volume van de wegstervende akkoorden. 518 00:55:21,783 --> 00:55:29,317 Ze verhoogden ze iets, zodat de kracht van het laatste akkoord behouden bleef. 519 00:55:31,140 --> 00:55:36,140 Definitieve versie 520 00:55:56,903 --> 00:56:01,071 Zoals zo veel elementen op Sgt. Pepper vindt dat lange akkoord... 521 00:56:01,200 --> 00:56:04,333 iets wat vertrouwd lijkt, opnieuw uit. 522 00:56:04,530 --> 00:56:07,310 Zoals The Beatles hun imago en geluid vernieuwden... 523 00:56:07,490 --> 00:56:09,470 in elke groef van de LP. 524 00:56:09,690 --> 00:56:12,890 Maar de vernieuwing was geen doel op zich. 525 00:56:17,630 --> 00:56:21,850 Het hele project, dat begon met de blue suburban skies... 526 00:56:22,070 --> 00:56:27,002 van John en Pauls kindertijd in Liverpool, was heel natuurlijk. 527 00:57:04,990 --> 00:57:08,566 Na Sgt. Pepper zou de muziekwereld nooit meer dezelfde zijn... 528 00:57:08,830 --> 00:57:12,186 al zouden The Beatles en veel andere geniale muzikanten... 529 00:57:12,317 --> 00:57:16,137 daarna nog meer en nog veelzijdiger muziek produceren. 530 00:57:16,390 --> 00:57:18,723 Maar de spelregels waren veranderd. 531 00:57:18,930 --> 00:57:22,530 Die impact hebben maar weinig kunstwerken. 532 00:57:22,910 --> 00:57:27,942 Ons muzikale tijdperk, waarin genres zich vrij vermengen met elkaar... 533 00:57:28,243 --> 00:57:30,423 begint met dit album. 534 00:57:30,743 --> 00:57:34,371 Ten faveure van ons allemaal, zou je kunnen zeggen. 535 00:57:40,103 --> 00:57:45,603 SGT. PEPPER'S LONELY HEARTS CLUB BAND KWAM UIT OP 1 JUNI 1967 536 00:57:48,150 --> 00:57:52,030 HET STOND 148 WEKEN IN DE BRITSE HITLIJST, WAARVAN 27 WEKEN OP NUMMER 1 537 00:57:54,983 --> 00:58:01,859 HET ALBUM STAAT BOVENAAN DE ROLLING STONE LIJST VAN DE 500 BESTE ALBUMS ALLER TIJDEN 538 00:58:06,170 --> 00:58:08,637 We doen er nog een dag over, denk ik. 539 00:58:09,030 --> 00:58:11,997 Ik heb het net gehoord. Het was goed. 540 00:58:13,397 --> 00:58:17,263 Dit is take 8, het koor op het einde. - Koor? 541 00:58:17,570 --> 00:58:20,250 Acht? Oké, acht beats. 542 00:58:20,397 --> 00:58:22,777 Tel tot acht vanaf... 543 00:58:28,710 --> 00:58:32,010 Begin jij maar. - We tellen stilletjes tot acht. 544 00:58:32,263 --> 00:58:33,663 Welke noot? 545 00:58:40,923 --> 00:58:42,703 vertaling: Vicky Viaene 545 00:58:43,305 --> 00:59:43,344 Watch Online Movies and Series for FREE www.osdb.link/lm